مفصل گيجگاهي - فكي ، دردها و درمان‌ها
دردهاي مفصلي يكي از نشانه‌هاي ورود به دوران ميانسالي و پيري است. دردهاي مفصل زانو بسيار شايع است و مفاصل ديگري مثل مچ‌هاي دست و پا هم گاه و بيگاه دچار درد و التهاب مي‌شوند. دردهاي اين‌گونه مفاصل شايع‌اند، آنها را خوب مي‌شناسيم و مي‌دانيم با آنها چگونه كنار بياييم اما مفصلي در بدن وجود دارد كه به واسطه وظايف خطيري چون حرف زدن و جويدن بسيار پركار است و التهاب و درد آن (اگر روزي اتفاق بيفتد) بسيار دردسرساز است. در جايي نه چندان دور از گوش‌هاي شما، بين استخوان فك پايين و استخوان گيجگاهي جمجمه، مفصلي وجود دارد كه بار تمام حركت‌هاي فك شما اعم از جويدن، حرف زدن، خميازه كشيدن، فرياد زدن و... را به دوش مي‌كشد و اگر به دنبال اضطراب‌هاي روزانه خود شب‌ها دندان‌قروچه مي‌كنيد، اين مفصل مثل يك سنگ صبور تمام فشارها را به جان مي‌خرد. نام اين مفصل <مفصل گيجگاهي - فكي> است.
اگر مفصل گيجگاهي - فكي شما خوب و درست كار كند، به هيچ‌وجه متوجه آن نخواهيد بود. اين خصوصيت مخصوص تمام اعضاي بدن است. وقتي اعضاي بدن‌مان سالم‌اند و به خوبي كار مي‌كنند، هرگز متوجه حضور آنها نيستيم. به‌طور مثال به ياد نداريم كه قلبي داريم كه دقيقه‌اي 70-80 بار در سينه‌مان مي‌تپد اما واي به روزي كه عضوي دچار بيماري شود...
بيماري مفصل گيجگاهي - فكي ممكن است خود را با علايمي اين‌گونه نشان دهد:
* سختي و درد هنگام حركت فك پايين
* سردرد مخصوصا اگر در دو طرف سر اتفاق بيفتد
* دندان‌دردهاي مبهم
* اختلال در باز كردن دهان
* درد و خستگي هنگامي كه يك خوراكي سفت را مي‌جويم
* سروصدا در مفصل فك
* گوش‌درد
* گردن‌درد
* دندان‌قروچه و يا فشردن دندان‌ها به هم هنگام خواب يا بيداري
متوجه مي‌شويد كه بيماري مفصل فكي ممكن است خود را به گونه‌هاي عجيب و غريبي حتي دندان‌درد و گوش‌درد بروز دهد. درد يا محدوديت حركتي كه به دنبال بيماري اين مفصل اتفاق مي‌افتد، ممكن است درجات گوناگوني داشته باشد. درد ممكن است از يك ناراحتي اندك تا دردهاي كشنده و غيرقابل تحمل متغير باشد. محدوديت حركت فك هم ممكن است از مختصري ناراحتي هنگام باز كردن فك تا قفل شدن كامل فك اتفاق بيفتد. اغلب مواقع اين ناراحتي يك بيماري پيش‌رونده است و اگر درمان نشود، وارد مراحل جدي‌تر و وخيم‌تري خواهد شد بنابراين لطفا اگر در عملكرد فك خود و مفصل گيجگاهي - فكي‌تان مختصري اشكال احساس مي‌كنيد، آن را سرسري نگيريد و در اين مورد با يك دندانپزشك مشورت كنيد.
ميگرن، فك و افسردگي!
دردهاي مفصل گيجگاهي - فكي، اغلب با اختلال و درد در اعضاي دور و بر آن همراه است. يكي از اين دردها، درد در عضله گيجگاهي سر است. در واقع التهاب مفصل گيجگاهي فكي ممكن است به درد و التهاب در عضله نزديك آنكه به عضله گيجگاهي معروف است، منتهي شود. اگر مي‌خواهيد بدانيد اين عضله در كجا قرار گرفته است، دو دست خود را روي شقيقه‌هايتان بگذاريد و بعد دندان‌هايتان را روي هم فشرده، آنها را روي هم بلغزانيد. در اين حالت انقباض قوي عضله‌هاي گيجگاهي را زير دست‌هايتان احساس مي‌كنيد.
اختلال در كار مفصل فكي ممكن است بدون هيچ علامت ديگري تنها سردردهاي شديد و دوره‌اي خصوصا در ناحيه شقيقه‌ها ايجاد كند. كساني كه اين سردردها را تجربه كرده‌اند، مي‌گويند كه در حالت سردرد شديد، انقباض شديدي را تجربه مي‌كنند، طوري كه انگار كلاهي دو سايز تنگ‌تر از اندازه خود را به سر كرده‌اند. درد مثل حلقه‌اي اطراف سر را دربرمي‌گيرد و حالتي بسيار شبيه سردردهاي ميگرني ايجاد مي‌كند. بسياري از افراد با عود مرتب اين‌گونه سردردها، مدت‌هاي طولاني تحت درمان‌هاي سردردهاي ميگرني قرار مي‌گيرند، حال آنكه با يك معاينه و تشخيص صحيح و به‌هنگام از سوي دندانپزشك و درمان اختلال مفصل گيجگاهي - فكي در آنها، سردرد آنها براي هميشه برطرف خواهد شد. يكي از بيماري‌هاي ديگري كه ارتباط عجيبي با مشكل مفصل گيجگاهي فكي دارد، افسردگي است. ديده شده كه بسياري از افرادي كه دچار بيماري مفصل گيجگاهي فكي هستند، از افسردگي رنج مي‌برند. علت آن دردهاي شديد، مزمن و طولاني است كه اين بيماران تحمل مي‌كنند و اغلب آنها علت بيماري و دردهاي مزمن خود را نمي‌دانند. تحقيقات نشان داده است كه مغز به دنبال تجربه دردهاي طولاني‌مدت، فرمان ترشح نوعي عامل شيميايي را مي‌دهد كه به افسردگي منجر خواهد شد.
تمام اين اطلاعات مي‌تواند شما را به نوعي آگاهي درباره اهميت مفصل گيجگاهي فكي برساند. به عبارتي، اگر شما دردهاي مزمن و طولاني‌مدتي را در ناحيه گوش و يا سر خود تجربه مي‌كنيد، بدون آنكه دليلي براي آن پيدا شده باشد، لطفا كمي هم به بيماري مفصل گيجگاهي فكي مشكوك شده و در اين باره مشورتي با يك دندانپزشك انجام دهيد.
علت چيست و درمان كدام است؟
اگر ضربه‌اي به فك شما وارد شده است، دندان‌قروچه مي‌كنيد، در سيستم جفت‌گيري دندان‌هاي شما اختلالي وجود دارد و يا آدم مضطرب و پراسترسي هستيد، مي‌توانيد انتظار داشته باشيد كه مفصل گيجگاهي فكي شما دچار بيماري باشد. حتي شغل شما ممكن است به‌گونه‌اي باشد كه مفصل گيجگاهي فكي شما را تحت فشار قرار دهد. به‌طور مثال اگر به واسطه شغل‌تان، همه روز را پشت كامپيوتر مي‌نشينيد، ممكن است سر خود را دايما در حالتي نگاه داريد كه به مفصل فك‌تان فشار وارد كند.
درمان چيست؟ اگر بنابر تشخيص دندانپزشك، مسجل شد كه مفصل گيجگاهي ـ فكي شما دچار بيماري و التهاب شده است، اين بيماري به روش‌هاي گوناگوني قابل درمان است. دندانپزشك براي شما وسيله‌اي به نام <اسپلينت> خواهد ساخت كه به بهبود وضعيت فك شما كمك مي‌كند. شما نيز لطفا به كمك يك كيسه آب گرم، مفصل فك خود را تحت حرارت مرطوب، گرم كنيد و به فك‌تان استراحت بدهيد. آدامس و ناخن نجويد و دندان‌هايتان را روي هم فشار ندهيد و در طول مدت درمان از خوردن غذاهاي سفت پرهيز كنيد. دهان‌تان را به كمترين حد ممكن باز كنيد. براي رفع اضطراب و استرس‌تان با يك مشاور يا روانپزشك مشورت كنيد و ورزش‌هاي فك‌تان را انجام بدهيد.
نرمش‌هاي فك
تمرين‌هايي وجود دارند كه مي‌توانند به شل شدن عضلات و افزايش حركت فك كمك كنند. لطفا دقت كنيد كه اين حركات تنها بايد زماني انجام شوند كه در فك خود دردي نداريد يا درد بسيار اندك است. اگر مشكل فكي شما شديد است و درد زياد و محدوديت حركت در فك شما ديده مي‌شود، لطفا اين نرمش‌ها را قطع كرده و تنها به فك‌تان استراحت بدهيد:
* دو انگشت خود را روي دندان‌هاي جلوي فك پايين‌تان قرار دهيد و فك‌تان را تا جايي كه راحت هستيد به سمت پايين هدايت كنيد. اين كار را ده بار انجام دهيد.
* دست‌تان را زير چانه‌تان بگذاريد و سپس دهان‌تان را به آرامي باز كنيد. به كمك دستي كه زير چانه داريد، به آرامي جلوي بازشدن دهان‌تان را بگيريد (10 بار.)
* ده بار دهان‌تان را تا جايي كه راحت هستيد، باز كنيد.
* بدون آنكه شانه‌تان را بلند كنيد، گردن‌تان را به يك طرف خم كنيد تا گوش‌تان به شانه‌تان نزديك شود. اين حركت را 10 بار براي هر طرف تكرار كنيد.
تعداد بازدید: ۲۴۹۵
