جابجایی غضروف بینی بعد از عمل یا تغییر شکل آن در هفته ها یا ماه های بعد از عمل یکی از دغدغه های رایج بیماران پس از جراحی زیبایی بینی است. غضروف نقش مهمی در حفظ فرم ، تقارن و عملکرد تنفسی بینی دارد و کوچک ترین جابجایی آن می تواند باعث بدفرمی ظاهری یا اختلال در تنفس شود. شناخت علائم و دلایل این مشکل به بیماران کمک می کند تا در صورت مشاهده تغییرات غیر عادی ، سریعا به جراح بینی خود مراجعه کنند.
جابجایی غضروف بینی چیست ؟
جابجایی غضروف بینی (Cartilage Displacement after Rhinoplasty) به وضعیتی گفته می شود که در آن ، غضروف های شکل داده شده در حین جراحی از محل اصلی خود حرکت کرده یا دچار پیچ خوردگی و انحراف می شوند. این اتفاق معمولاً در ماه های ابتدایی بعد از عمل و به دلیل عدم تثبیت مناسب ساختار بینی یا آسیب فیزیکی رخ می دهد.
دلایل جابجایی غضروف بینی بعد از عمل بینی
- ضربه یا فشار به بینی : یکی از شایع ترین علل جابجایی غضروف ، برخورد ناگهانی یا فشار زیاد در دوران نقاهت است ؛ مثلاً هنگام خواب ، پوشیدن لباس تنگ یا برخورد ناگهانی با دست یا عینک.
- عدم چسب زدن صحیح بعد از عمل : چسب بینی به کاهش تورم و تثبیت ساختار جدید کمک می کند. عدم استفاده یا چسب زدن نادرست می تواند باعث حرکت تدریجی غضروف ها و بدشکلی نوک یا تیغه بینی شود.
- تکنیک جراحی ضعیف یا بخیه ناکافی : در برخی موارد ، اگر تکنیک های بخیه یا تثبیت غضروف ها در حین عمل به درستی انجام نشود ، احتمال جابجایی غضروف بینی بعد از جراحی بینی در دوره ترمیم و نقاهت افزایش می یابد.
- عفونت یا التهاب پس از جراحی : عفونت بافتی می تواند باعث تضعیف ناحیه ترمیم شده و در نهایت جابجایی غضروف بینی بعد از عمل شود.
- پوست ضخیم یا بافت سنگین بینی : در بینی های گوشتی ، به‌دلیل وزن زیاد پوست و چربی ، احتمال حرکت یا تغییر فرم غضروف ها بیشتر است.
علائم جابجایی غضروف بینی بعد از رینوپلاستی
جابجایی غضروف معمولاً به صورت تدریجی ظاهر می شود. برخی از نشانه های هشدار دهنده را جراح بینی خوب تهران ، پروفسور ابراهیم رزم پا ، در ادامه آورده است :
| کجی یا عدم تقارن نوک بینی پس از کاهش تورم |
| فرو رفتگی یا برجستگی غیر طبیعی در تیغه یا پره بینی |
| صدا دادن بینی هنگام لمس یا تنفس |
| مشکل در تنفس یا احساس گرفتگی یک طرفه |
| تغییر شکل ظاهری بینی در عکس های مقایسه ای قبل و بعد از عمل |
📌 در صورت مشاهده هر یک از این علائم ، مراجعه فوری به جراح ضروری است تا از بروز تغییرات دائمی جلوگیری شود.
بیرون زدگی غضروف نوک بینی بعد از عمل
بیرون زدگی غضروف نوک بینی یکی از عوارض کمتر شایع اما مهم بعد از رینوپلاستی است که معمولاً در اثر نازکی پوست بینی ، برجستگی بیش از حد غضروف یا تکنیک نامناسب جراحی ایجاد می شود. در این حالت ، غضروفی که برای فرم دهی نوک بینی به کار رفته ، به مرور زمان از جای خود جلو آمده و از زیر پوست نمایان می شود. این وضعیت ممکن است با برجستگی ظاهری ، نازک شدن یا قرمزی پوست و در موارد شدید ، خروج غضروف از پوست همراه باشد. اگرچه در موارد خفیف می توان با تزریق فیلر یا پیوند چربی ظاهر بینی را موقتاً بهبود داد ، اما درمان قطعی معمولاً انجام جراحی ترمیمی بینی است تا موقعیت غضروف اصلاح و پوست پوشاننده بازسازی شود.
صدا دادن غضروف بینی بعد از عمل
صدا دادن بینی پس از عمل، که به صورت شنیدن صدای “تق” یا “کلیک” هنگام لمس یا حرکت بینی احساس می شود ، معمولاً به دلیل جوش نخوردن کامل غضروف ها و بافت های داخلی بینی در هفته ها یا ماه های ابتدایی پس از عمل ایجاد می گردد. این حالت در بیشتر بیماران موقتی و بی خطر است و ناشی از لغزش جزئی بافت های نرم روی یکدیگر است. با گذشت زمان و ترمیم طبیعی بافت ها ، صداها از بین می روند. با این حال ، اگر صدا دادن بینی با درد ، تورم ، تغییر فرم ظاهری یا اختلال در تنفس همراه باشد ، باید برای بررسی دقیق تر به جراح بینی مراجعه کرد تا در صورت وجود جابجایی یا مشکل ساختاری ، اقدامات اصلاحی لازم انجام شود.
تشخیص جابجایی غضروف بینی
تشخیص این عارضه معمولاً توسط جراح بینی و با معاینه فیزیکی دقیق و لمس نواحی نوک و تیغه بینی ، عکسبرداری و بررسی تقارن صورت و بینی و در صورت نیاز ، سی تی اسکن (CT scan) برای بررسی ساختار داخلی انجام می شود.
روش های درمان جابجایی غضروف بینی
درمان غیر جراحی (در موارد خفیف)
اگر تغییرات اندک باشند و عملکرد تنفسی حفظ شده باشد ، پزشک ممکن است پیشنهاد کند صبر کنید تا ورم کامل بخوابد (۳ تا ۶ ماه). همچنین ، ممکن است استفاده منظم از چسب بینی را توصیه کند. مصرف داروهای ضد التهاب و ماساژ ملایم را نیز باید طبق دستور جراح انجام دهید.
جراحی ترمیمی بینی
در مواردی که غضروف به طور واضح جابجا شده یا باعث بدفرمی و انسداد تنفس شده است ، عمل ترمیمی بینی لازم است. در این عمل ، جراح با باز کردن مجدد ساختار بینی ، غضروف های جابجا شده را تنظیم یا جایگزین می کند. در صورت کمبود بافت ، ممکن است از غضروف گوش یا دنده برای بازسازی استفاده شود.
پیشگیری از جابجایی غضروف بعد از عمل بینی
رعایت نکات زیر در دوران نقاهت ، احتمال جابجایی غضروف را به حداقل می رساند :
- پرهیز از خوابیدن به پهلو یا روی شکم تا حداقل ۴ هفته
- خودداری از مالیدن یا لمس مکرر بینی
- چسب زدن صحیح و منظم طبق دستور جراح
- اجتناب از ورزش ، دویدن و فعالیت سنگین تا زمان بهبودی کامل
- مراقبت از بینی در برابر ضربه ، نور شدید خورشید و عینک سنگین
مدت زمان تثبیت کامل غضروف بینی
تثبیت نهایی غضروف ها معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه طول می کشد. در این مدت ، ساختار داخلی بینی هنوز نرم و قابل تغییر است ؛ بنابراین رعایت کامل مراقبت ها و مراجعات دوره ای به پزشک اهمیت زیادی دارد.
چه زمانی نیاز به جراحی ترمیمی است ؟
اگر پس از گذشت ۶ ماه از عمل اولیه ، تغییر شکل ظاهری بینی ثابت باقی مانده یا مشکلات تنفسی وجود دارد ، احتمالاً غضروف به طور دائم جابجا شده است و نیاز به رینوپلاستی ترمیمی وجود دارد. بهترین زمان برای این عمل معمولاً ۹ تا ۱۲ ماه بعد از عمل اول است تا بافت ها کاملاً ترمیم شده باشند.
جمع بندی
جابجایی غضروف بینی بعد از عمل می‌تواند یکی از چالش های آزاردهنده پس از رینوپلاستی باشد ، اما با انتخاب جراح باتجربه ، چسب زدن اصولی و رعایت مراقبت های بعد از عمل ، احتمال بروز آن بسیار کم است. در صورت مشاهده هر گونه تغییر غیرعادی در فرم یا عملکرد بینی ، مراجعه سریع به جراح بهترین راه پیشگیری از نیاز به جراحی مجدد خواهد بود.
