جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس از معروفترین و پیشرفتهترین عملها برای رفع مشکلات سینوس و داخل بینی به شمار میرود. دکتر ابراهیم رزم پا بهترین متخصص گوش و حلق و بینی تهران میتواند با این دستگاه به قسمتهای داخلی بینی و سینوسها دسترسی پیدا کند و مشکل را بر طرف سازد. برای آشنایی بیشتر با این فرایند و موارد استفاده از آن بهتر است مقاله زیر را مطالعه فرمایید.
آشنایی با آناتومی سینوس و عملکرد آن
سینوسهای اطراف بینی را اصطلاحا (سینوسهای اسفنوئید یا شب پره‌ای) میگویند که در بالای بینی و پشت چشمها قرار دارند. سینوسهای بینی از ۲ قسمت به نامهای سینوسهای اتموئید پیشین و پسین تشکیل شدهاند. وظیفه این سینوسها تمیز و مرطوب نگه داشتن مجرای تنفسی و همچنین تامین اکسیژن کافی برای بافتهای آن قسمت از صورت است. همچنین بهبودی حس بویایی از وظایف سینوسهای بینی است. این سینوسها بسیار حساس بوده و دستیابی به آنها بسیار دشوار است. گاهی مشکلی در این نواحی پیش میآید که تنها راه بهبود، جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس است. یکی از بزرگترین مزایای عمل جراحی سینوس با آندوسکوپی، ایجاد قابلیت دسترسی دارو (اسپری، مایع شستشوی بینی، داروها) به حفره داخل سینوس بعد از باز شدن مسیر ورودی آن است. به این ترتیب عمل جراحی سینوس به عنوان یک روش درمان تکمیلی شناخته شده و جایگزین برای درمان بیماری نمیباشد.
جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس چیست؟
آندوسکوپ، ابزاری فلزی و بسیار ظریف است که در داخل سوراخهای بینی قرار داده میشود و امکان مشاهده و بررسی داخل بینی و سینوسها را برای پزشک فراهم میکند. امروزه جراحی آندوسکوپی سینوس، با کمترین میزان درد و دوره نقاهت انجام پذیر است. افرادی که از سینوزیت مزمن رنج میبرند، عمدتا خواهان جراحی آندوسکوپی سینوس هستند. سینوزیت مزمن به معنای التهاب بینی و سینوسهاست که اغلب به شیوههای درمانی پاسخ نمیدهد و مدت زمان طولانیتری در بینی و سینوس باقی میماند. عفونتها، آلرژیها و پولیپ بینی از عوامل موثر بر سینوزیت هستند. اما عود عفونت، عفونت سینوسی که به چشم، صورت و مغز میزند، مشکلات بویایی، تومورهای بینی و ترشح مغز به بینی از دلایلی است که بیماران کمتر به فکر جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران میافتند.
تفاوت عمل آندوسکوپی سینوس با سایر روشهای جراحی چیست؟
- مهم ترین تفاوت این روش نسبت به سایر روشها در این است که آندوسکوپی که وارد بینی و سینوس خواهد شد، تنها نواحی بینی و سینوسها را درگیر میکند و این نواحی را مورد درمان قرار میدهد. در این روش تنها دهانه سینوسها کمی گشاد تر میشوند.
- به همین دلیل بافتهای سالم مورد آسیب قرار نمیگیرند و به جای ایجاد برش، آندوسکوپ وارد بینی خواهد شد.
- با ورود آندوسکوپ، جراح بینی به تمام سینوسها از جمله سینوسهای پیشانی، دور چشم، زیر قاعده جمجمه و فک دسترسی پیدا خواهد کرد.
- جراح با توجه به نوع بیماری و ناحیهای که عفونت کرده، لنز مناسب را استفاده میکند.
اهداف جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس
در واقع جراحی آندوسکوپی در سینوسها ترشحات انباشته در سینوسها را برداشته و به بهبود روند جریان هوا از طریق مجاری بینی کمک میکند.
مهمترین اهداف عمل آندوسکوپی سینوس عبارتند از:
1) تقویت حس بویایی بیمار
2) بهبود علائم ناشی از بیماری سینوزیت
3) بهبود جریان هوا از طریق مجاری بینی
4) کاهش تعداد و شدت عفونتهای سینوسی
مزایای جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس
با انجام این جراحی ، می توانید از مزایای آن بهره مند شوید و بسیاری از مشکلات ناشی از سینوس را به حداقل برسانید. برخی از مهمترین و بارزترین مزایای جراحی آندوسکوپی سینوس نسبت به سایر جراحی ها ، شامل موارد زیر می باشد:
- بدون خونریزی یا خونریزی خیلی کم
- حداقل کبودی ، تورم و التهاب در ناحیه بینی
- احساس درد خفیف
- عدم ایجاد برش در بینی
- عمل سرپایی
- دوره نقاهت کم
- روند بهبودی سریع
- کم تهاجمی
نقش سی تی اسكن در عمل آندوسكوپی چیست؟
بطور معمول در معاينه بالينی امكان اينكه ما بتوانيم مجاری سينوسها را ببينيم وجود ندارد. لذا قبل از عمل، سی تی اسكن سينوسها در نماهای مختلف تهيه میشود كه ارزش تشخيصی بسيار زيادی دارد، يعنی اصولاً با مشاهده سی تی اسكن است كه ما میتوانيم دريابيم كه آيا بيمار مبتلا به سينوزيت مزمن و انسداد مجاری سنيوسها هست و يا خير و اينكه مسير جراحی ما و موانع احتمالی در مسير جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس كدامند. به عبارت ساده تر سی تی اسكن سينوسها قبل از عمل جراحی مثل چراغی است كه در شب هنگام مسير جاده را برای ما روشن می كند.
مراقبتهای پیش از عمل آندوسکوپی سینوس
جراحی آندوسکوپی سینوسها در اکثر موارد به صورت سرپایی انجام میشود. در هر صورت مراقبتهای مورد نیاز با کیفیت مناسب از بیمار به عمل میآید و نیازی نیز به بستری شدن بیمار در بیمارستان در شب بعد از جراحی نخواهد داشت. جراح و متخصص گوش و حلق و بینی تهران پیش از شروع عمل آندوسکوپی بینی، سوابق پزشکی بیمار را به صورت دقیق بررسی مینماید و در تمام مدت آندوسکوپی سینوس نیز وضعیت بیمار را تحت نظر خواهد داشت. چنانچه پزشک آزمایشات خاصی را برای پیش از جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران تجویز نماید بیمار میبایست این آزمایشات را از چند روز قبل انجام دهد و نتیجه آن را در روز انجام جراحی آندوسکوپی بینی با خود به همراه داشته باشد تا پزشک آنها را ببیند.
نحوه عمل آندوسکوپی سینوس
جراحی آندوسکوپی سینوسها با حفظ عملکرد آنها یکی از روشهای اصلی برای درمان سینوزیت مزمن مقاوم به درمان طبی است و روشی ارجح برای این دسته از بیماران به شمار می آید. با پیشرفت تکنولوژی و تجربه در زمینه این نوع عمل جراحی ، همچنان آنهایی که تحت عمل قرار میگیرند ، ممکن است در دوران نقاهت نیز دچار بیماری کنترل نشده شوند. روش انجام پذیری جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.
بررسی با آندوسکوپ
این جراحی به این شکل است که آندوسکوپ ، که یک لوله باریک است ، از راه بینی وارد سینوس می شود. دوربینی که در یک سوی آن تعبیه شده است ، به جراح و متخصص گوش و حلق و بینی تهران ، این امکان را میدهد که بتواند بافتهای درونی بینی و سینوس را به وضوح مشاهده نماید. پس از بررسی و تشخیص مشکل ، که اغلب با گرفتگی مجراها روی میدهد ، اقدام به برداشتن بافتهای آسیب دیده میکند. همچنین با باز کردن گرفتگیها سینوسی و بینی ، موجب سهولت تخلیه ترشحاتی میشود که باعث التهاب شده بودند.
عدم ایجاد برش
در این روش ، هیچ برشی روی صورت و بینی فرد ایجاد نمیگیرد و این یک نکته بسیار مثبت است که میتوان برای آندوسکوپی در نظر گرفت. عمل جراحی آندوسکوپی ، با بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی صورت میپذیرد. در بی حسی موضعی ، فقط قسمت بینی و حفره سینوس بی حس میشود ؛ اما بیمار در حین عمل بیدار میماند. بیهوشی عمومی به این معنی است که بیمار با استفاده از داروهای بیهوشی به خوابی عمیق رفته و بعد از اتمام عمل جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران بیدار میشود.
جراحی تمام سینوس ها
بیشتر بیماران ۴ سینوس در هر طرف صورت خود دارند که در کل ۸ سینوس در قسمتهای گوناگون صورت وجود خواهد داشت. این عمل جراحی را میتوان بر روی همه سینوسهای ماکسیلاری، اتموئید، اسفنوید (پروانهای) و نیز سینوس پیشانی انجام داد. سینوسهای ماکسیلاری در ناحیه گونه قرار دارند، سینوسهای اتموئید بین چشمها قرار دارند، سینوسهای اسفنوید (پروانهای) تقریباً به صورت دقیق در مرکز سر قرار دارند و سینوسهای پیشانی همانطور که از نام آنها مشخص است، در ناحیه پیشانی قرار دارند. گاهی ممکن است به خاطر اختلافهای موجود بین آناتومی بدن بیماران، برخی از این سینوسها را نداشته باشید. سینوزیت میتواند وارد تمام این سینوسها شود.
خطرات جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس
آندوسکوپی سینوس به طور کلی یک فرایند بی خطر است؛ ولی در برخی موارد نادر، احتمال بروز مشکلاتی از قبیل موارد زیر دور از انتظار نخواهد بود :
1) خونریزی بینی
2) احساس سرگیجه
3) واکنش به بیهوشی و داروهای رفع گرفتگی بینی
اگر شما دچار یک مشکل ناهنجاری خونریزی هستید، یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف میکنید، در معرض خطر بیشتر مرتبط با خونریزی قرار دارید. دامنه خطرات ممکن است بر حسب سن یا دیگر مشکلات سلامت، متغیر باشد. در خصوص خطرات احتمالی که ممکن است با توجه به شرایط شما اتفاق بیافتد، با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه برای عمل آندوسکوپی سینوس آماده شویم؟
از پزشک خود در خصوص توقف مصرف برخی داروهایی که در حال حاضر مشغول به مصرف آنها هستید، سوال کنید. قبل از جراحی میتوانید روند نرمال خوردن و آشامیدن را دنبال کنید. جراح و متخصص گوش و حلق و بینی تهران دستورالعملهای کامل در خصوص اقدامات قبل از تست را در اختیار شما قرار میدهد. درست قبل از جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران ، یک داروی رفع انسداد موضعی در بینی شما اسپری میشود. این کار به کاهش تورم کمک کرده و این امکان را فراهم میآورد، که آندوسکوپ سینوس به راحتی از حفره بینی عبور داده شده و به سینوس برسد. داروی بی حسی نیز در بینی اسپری میشود. این دارو باعث میشود که بینی شما تا حدودی بی حس شود. ولی تحت برخی شرایط خاص، ممکن است پزشک از انجام این اقدام، خودداری کند. در برخی موارد، از شات ( تزریق) برای بی حس کردن استفاده میشود.
اقدامات بعد ازعمل آندوسکوپی سینوس
در خصوص انتظارات بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس با پزشک خود صحبت کنید. از او بپرسید که آیا در این مرحله، دستورالعملهای خاصی باید دنبال شود یا خیر؟
- اگر روند درمان در مطب پزشک انجام شده باشد، میتوانید بعد از تکمیل روند جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران ، محل را به مقصد منزل ترک کنید. میتوانید بعد از فرایند، فعالیتهای نرمال خود را از سر بگیرید. اگر خونریزی بینی شما قطع نشد، حتماً پزشک را در جریان امر قرار دهید.
- در برخی موارد، از شما خواسته میشود تا تستهایی از قبیل سی تی اسکن را انجام دهید. اگر نمونه برداری از بافت در طول روند انجام شده باشد، نتایج بررسی نمونه چند روز بعد از نمونه برداری اعلام خواهد شد.
- در خصوص شرکت در جلسه فالوآپ، طبق دستور جراح و متخصص گوش و حلق و بینی تهران عمل کرده و داروهای تجویز شده توسط پزشک را با دقت مصرف کنید.
- در بیشتر موارد، پزشک از شما میخواهد تا در موعد مقرری در جلسه فالوآپ شرکت کنید تا سطح پیشرفت درمان مورد بررسی قرار گیرد.
آیا عمل آندوسکوپی سینوس دردناک است؟
بهترین دکتر جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس تهران تمهیداتی را میاندیشد تا جراحی تا حد امکان راحت بوده و یک تجربه دردناک را برای بیمار شکل ندهد. او اغلب از داروی بی حسی قبل از شروع فرایند، در ناحیه درمان استفاده کرده و همچنین از داروهای رفع انسداد برای کمک به کاهش دادن سطح تورم استفاده میکند. این امر باعث میشود که آندوسکوپ راحتتر از مجرای بینی عبور کرده و درد چندانی را به همراه نداشته باشد.
آیا عمل جراحی آندوسکوپی عوارض دارد؟
عوارض عمل جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس بسیار کم و گذرا است اما این عوارض میتواند شامل خونریزی و نیز عوارض ناشی از داروهای بیهوشی باشد. نکته حائز اهمیت این است که بدانید سینوسها در نزدیک حفرههای چشم و دقیقا زیر مغز قرار دارند و به همین دلیل مهارت جراح در این رابطه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در حقیقت تجربه جراح برای عدم آسیب به مغز در طول جراحی بسیار مهم و تاثیرگذار است.
بهبودی پس از عمل جراحی آندوسکوپی سینوس
تنها ۱۱ درصد از این بیماران، نیازمند جراحی مجدد میشوند. علل این امر را به عوامل محیطی و عوامل عمومی میزبان و عوامل موضعی میزبان میتوان تقسیم بندی نمود. عوامل محیطی نظیر سیگار، آلرژیها، مواد شیمیایی و قارچ و استرس میتواند امکان عود بیماری را برای شخص فراهم کند. مولههای عمومی میزبان از جمله بیماریهایی مانند آسم، حساسیت به آسم و داروهای ضد التهاب و ضعف ایمنی بیمار نیز نقش به سزایی در این موضوع دارد. عوامل موضعی میزبان نیز نظیر پولیپ، انواع سلولهای خاص التهابی و در برخی موارد، بیماری های خاص که در آن انتقال مخاط بینی ضعیف است، نیز نقش موثری دارند. تقریبا برای تمام موارد در صورت عدم کنترل چنین عواملی، امکان جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس مجدد و ریشه کنی مجدد وجود ندارد.
عوامل زمینهای در این موارد باید به صورت مناسب کنترل گردد و در صورتی که همچنان باقی بمانند، بعد از کنترل، انتخاب اصلی برای درمان استفاده از آنتی بیوتیک و کورتون است. چنانچه این علائم باقی بماند، سی تی اسکن به منظور تعیین منبع عفونت درخواست میشود و بعضا چنانچه عامل عفونی در قسمتهای مختلف سینوس باقی بماند، با در نظر گرفتن همه شرایط، ممکن است بیمار جهت جراحی دوم کاندید شود.
نکات مهمی که بعد از انجام عمل جراحی آندوسکوپی باید بدانید.
دوره ریکاوری بعد از این جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس در تهران بستگی به نوع عملی که بر روی بیمار انجام شده دارد. بسیاری از بیمارهای مبتلا به سینوزیت مزمن بعد از عمل جراحی سینوس، درد زیادی احساس نمیکنند اما این درد در بین بیماران مختلف، متفاوت است. در این صورت با توجه به حجم عمل جراحی، امکان دارد برای بیمار داروهای مسکن قوی تجویز شود. معمولا درد بعد از عمل جراحی، گرفتگی بینی و خارج شدن ترشحات از بینی باید با گذشت زمان از عمل جراحی کمتر شود.
به هر حال، این نشانهها به صورت خیلی کمی ممکن است تا چند هفته بعد از عمل جراحی ماندگاری داشته باشند. به دلیل اینکه عمل جراحی سینوس فقط ۱ مرحله از درمان بیماری است، جراح ممکن است به بیمار شستشوی بینی با آب نمک، استفاده از اسپری استروئید بینی و نیز داروی آنتی بیوتیک پس از عمل جراحی را توصیه کند.
علائم عفونت سینوس
زمانی که سینوس های بینی دچار عفونت شوند ، لازم است تا از طریق آندوسکوپی ، آنها را مورد بررسی قرار داد و درمان کرد. در واقع با این کار ، هرگونه مشکل و علائم غیرطبیعی در ناحیه بینی ، قابل تشخیص می باشد. به طور کلی ، برخی از بارزترین علائم عفونت های سینوسی ، شامل موارد زیر می باشد:
سینوزیت حاد
یکی از انواع عفونت هایی که ممکن است در اثر سینوس با آن مواجه شوید ، سینوزیت حاد است. این عارضه ، با درد و تورم در بینی و صورت همراه است. همچنین ، علائم زیر را در فرد بروز می دهد:
- سرفه
- عطسه
- تب
- ترشحات چرکی زرد
- سردرد
- خستگی
- حساسیت به نور
- از دست دادن بو و طعم
- احساس پر شدن و فشار بر روی گوش ها
- شنیدن صداهای غیرطبیعی
سینوزیت اتموئید
نوع دیگری از سینوزیت ، اتموئید است. این عارضه عمدتا در پشت چشم ها بروز می دهد و با علائم زیر همراه است:
- گرفتگی بینی
- ترشح پشت حلق
- درد در قسمت داخلی چشم و بينی
- سردرد
- سرفه
- افزایش درد با خم کردن سر به جلو
سینوزیت ماگزیلاری
یکی دیگر از این عفونت ها ، سینوزیت ماگزیلاری است که در پشت گونه ها و روی دندان ها فوقانی ، احساس می شود. اما دقت کنید که ممکن است با توجه به شدت آن ، درد به سمت چشم ها نیز ادامه دار شود. بیشتر علائم این سینوزیت مانند سینوزیت اتموئید می باشد. با این تفاوت که بروز تب در آن ، بیشتر به چشم می خورد. نکته حائز اهمیت این است که ماگزیلاری ، با بروز سرماخوردگی یا آنفلوانزا ، به مراتب بیشتر می شود.
سینوزیت فرونتال
این عفونت سینوسی نیز مانند سایر عفونت ها بروز می دهد و علائم مشابهی را در فرد نمایان می کند. اما دقت داشته باشید که سینوزیت فرونتال ، در پشت پیشانی است و درد را در آن ناحیه تشدید می کند.
سینوزیت اسفنوئید
نوع دیگری از عفونت های سینوسی ، اسفنوئید است. این درد ، عمدتا در پشت و بالای سر مشاهده می شود. دقت کنید که ممکن است درد متحمل ، به پیشانی و چشم ها نیز برسد. نکته حائز اهمیت این است که در صورت عدم پیگیری و درمان این بیماری ، ممکن است با عوارضی همچون اختلال در بینایی و دوبینی ، مواجه شوید. بنابراین ، لازم است در صورت بروز هرگونه علائم از آن ، در سریعترین زمان ، به بهترین جراح بینی مراجعه کرده و راه های درمان آن را پیش بگیرید.
سینوزیت مزمن
این سینوزیت نیز ، در دسته عفونت های سینوسی قرار می گیرد. در اثر این بیماری ، علائم زیر بروز می دهد:
- ترشح مزمن بینی
- احساس گرفتگی و درد (به ویژه صبح ها)
- احساس درد هنگام عینک زدن
- گلو درد مزمن